Hradec Králové to miasto z ponad 700-letnią historią, które potrafi połączyć gotyk z modernizmem, rzekę z architekturą, zieleń z kulturą i przemysł z ciszą. Tu wszystko jest jakoś tak… na miejscu. A do tego elegancko podane – jakby ktoś długo komponował krajobraz urbanistyczny, dobierając style niczym dania w degustacyjnym menu. Przejdźmy się więc po tej „królewskiej” mieszance przeszłości i nowoczesności.

Spacerując po Hradec Králové, odnosi się wrażenie, że wszystko tu zostało zaplanowane przez kogoś z niezwykłym poczuciem estetyki i miłością do architektonicznej harmonii. Średniowieczny rynek, modernistyczne muzeum, gotycka katedra i elektrownia wodna przypominająca zamek – to wszystko istnieje obok siebie, nie rywalizując o uwagę, lecz tworząc wspólne tło dla miejskiej narracji.

Co zobaczyć w Hradec Králové?

Wielki Rynek nie nosi tej nazwy przypadkiem. To rozległy plac, który nie przytłacza, lecz zaprasza. Jego otoczenie tworzą eleganckie kamienice o barokowych i renesansowych fasadach, w cieniu których można napić się kawy albo poczytać gazetę. Nad wszystkim góruje Ratusz i kolumna morowa, jakby przypominające, że to miasto niejedno już przeżyło – pożary, wojny, zarazy i remonty generalne. Zaraz przy rynku stoi gotycka katedra z czerwonej cegły – surowa z zewnątrz, prosta i dostojna. Tuż obok – Biała Wieża, czyli miejska dzwonnica, która wcale nie jest biała, ale nazwę ma historyczną i nikt się już tym nie przejmuje. Warto wejść na górę – widać z niej całe miasto, a przy dobrej pogodzie także pasmo Karkonoszy. Schodów jest dużo, ale przynajmniej wiadomo, że się zasłużyło na widok.

Muzeum Czech Wschodnich w Hradec Králové

Kawałek dalej trafimy na jedną z architektonicznych wizytówek miasta – Muzeum Czech Wschodnich. To prawdziwa perełka secesji i zarazem świetny przykład, jak można połączyć funkcję z estetyką. Budynek zaprojektowany przez Jana Kotěrę – jednego z najważniejszych czeskich architektów początku XX wieku. Jest piękny, funkcjonalny i zupełnie inny od większości muzeów. W środku: historia regionu, wystawy archeologiczne, trochę przyrody. Dla fanów architektury – obowiązkowy punkt. Dla reszty – też warto, chociażby dla samego budynku.

Kotěra miał zresztą w mieście więcej do powiedzenia. To spod jego ręki wyszła też Łabska elektrownia wodna z 1912 roku, która wygląda bardziej jak zamek niż zakład przemysłowy. Nadal działa, nadal produkuje prąd – i pokazuje, że technika też może być ładna. Można obejrzeć ją z zewnątrz, czasem też wejść do środka z przewodnikiem. Świetny przykład, jak można połączyć technikę z estetyką. Elektrownia położona jest w najpiękniejszym tutejszym parku – Jiráskovy sady. Park ten znajduje się na rozwidleniu rzek – Łaby i Orlicy. W cieniu tutejszych drzew ukrył się drewniany kościół Św. Mikołaja.

Ciekawe miejsca w Hradec Králové

Poza głównymi zabytkami Hradec oferuje też kilka miejsc mniej oczywistych. Jak choćby schody Bono publico – z XVIII wieku. Nazwa zobowiązuje, bo miały służyć „dla dobra publicznego”, i do dziś łączą dolne i górne partie miasta. Niby nic specjalnego, ale! Przechodząc po tych schodach warto wcisnąć przycisk znajdujący się na ich szczycie po prawej stronie. Co się wydarzy? Tego już wam nie zdradzę! Mnie urzekły również Jižní terasy – ogrody zlokalizowane na dawnych murach miejskich. Ponad ruchliwą ulicą Komenského warto usiąść i popatrzeć na miejskie życie. Hradec Králové może także pochwalić się… pierwszym w republice garażem samochodowym! Budynek powstał w 1932 roku, a jego inwestor był przedstawicielem firmy Laurina i Klementa i entuzjasta motoryzacja Jaroslav Nowak.

Nowa, przedwojenna część Hradca Králové rozciąga się po lewej stronie Łaby i stanowi zupełnie inny kawałek miasta niż starówka. Zaprojektowano ją w duchu modernizmu i funkcjonalizmu – z rozmachem, ale bez przesady, z naciskiem na przestrzeń, porządek i wygodę życia. Jej główną osią jest deptak Čelakovského oraz Plac Masaryka – szeroka aleja z drzewami, ławkami i dużą ilością światła. To tu właśnie widać, jak wyglądały ambicje międzywojennego Hradca: nowoczesność, ale na ludzką skalę. Po obu stronach ulicy ciągną się kamienice i modernistyczne domy z lat 20. i 30. Wśród nich poukrywane są kawiarnie, restauracje i niewielkie bary – z kuchnią czeską, włoską, azjatycką albo po prostu z dobrą kawą i piwem.

Nie jest to miejsce przesadnie turystyczne – bardziej codzienne, uczęszczane przez studentów, mieszkańców i urzędników z pobliskich instytucji. W ciepły dzień można tu spokojnie usiąść na zewnątrz. Zjeść obiad albo po prostu obserwować miasto w jego zwykłym rytmie – bez pośpiechu i bez scenografii. To jedna z tych części Hradca, które nie rzucają się w oczy, ale właśnie dzięki temu łatwo się w nich poczuć trochę jak u siebie.

Hradec Králové jest spokojne, dobrze zaplanowane, czyste i pełne przestrzeni. Działa tu uniwersytet, więc życie akademickie dodaje mu energii. A przy tym wszystkim nie ma tłumów, kolejek ani hałasu. Idealne na jednodniowy wypad albo spokojny weekend. Jeśli szukasz miasta z dobrą architekturą, ciekawą historią i porządną porcją zieleni – Hradec Králové spełni oczekiwania. A może nawet trochę je przekroczy.